Przekazujemy Państwu newsletter, za pośrednictwem którego informujemy o aktualnych kwestiach z zakresu prawa pracy oraz prawa ochrony danych osobowych.
- Sejm uchwalił ustawę dotyczącą jawności wynagrodzeń oraz stosowania neutralnych płciowo nazw stanowisk.
Sejm uchwalił 9 maja 2025 roku nowelizację ustawy z 26.6.1974 r. – Kodeks pracy (Dz.U. z 2025 r. poz. 277), której celem jest m. in. większa przejrzystość na rynku pracy oraz zniwelowanie nierówności płacowych między kobietami a mężczyznami. Uchwalone przez Sejm przepisy zakładają następujące zmiany:
- Osoba ubiegająca się o zatrudnienie na danym stanowisku będzie musiała otrzymać od pracodawcy informację o wynagrodzeniu: jego początkowej wysokości lub jego przedziale – opartą na obiektywnych, neutralnych kryteriach, w szczególności pod względem płci; jak również informację o odpowiednich postanowieniach układu zbiorowego pracy lub regulaminu wynagradzania – w przypadku gdy pracodawca jest objęty układem zbiorowym pracy lub obowiązuje u niego regulamin wynagradzania.
Powyższe informacje pracodawca przekazuje w postaci papierowej lub elektronicznej osobie ubiegającej się o zatrudnienie, z odpowiednim wyprzedzeniem, zapewniając świadome i przejrzyste negocjacje:
a) w ogłoszeniu o naborze na stanowisko;
b) przed rozmową kwalifikacyjną – jeżeli pracodawca nie ogłosił naboru na stanowisko ani nie przekazał informacji, o których mowa punkcie 1 powyżej w ogłoszeniu o naborze na stanowisko;
c) przed nawiązaniem stosunku pracy – jeżeli pracodawca nie ogłosił naboru na stanowisko ani nie przekazał informacji, o których mowa w punkcie 1 w ogłoszeniu o naborze na stanowisko ani przed
rozmową kwalifikacyjną.
- Pracodawca zapewnia, aby ogłoszenia o naborze na stanowisko oraz nazwy stanowisk były neutralne pod względem płci, a proces rekrutacyjny przebiegał w sposób niedyskryminujący.
- Zakaz uzyskiwania przez pracodawcę informacji o wynagrodzeniu kandydata do pracy w obecnym stosunku pracy oraz w poprzednich stosunkach pracy.
Ustawa została przekazana Senatowi do dalszych prac. Ustawodawca w obecnym brzmieniu projektu przewidział stosunkowo długi okres vacatio legis – ustawa ma wejść w życie po upływie 6 miesięcy od dnia ogłoszenia w Dzienniku Ustaw. Zmiany wejdą w życie prawdopodobnie jeszcze w tym roku. Uchwalony projekt nie stanowi kompleksowego wdrożenia Dyrektywy o przejrzystości wynagrodzeń. Brakujące kwestie prawne (np. prawo pracowników do informacji, kryteria stosowane do ustalania wynagrodzeń, luka płacowa) mają zostać objęte odrębną ustawą, na której projektem pracuje Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.
- Zdaniem Prezesa UODO adnotacja o stanie zdrowia na skierowaniu na badania medycyny pracy stanowi naruszenie przepisów o ochronie danych osobowych.
1) Stan faktyczny
Do Urzędu Ochrony Danych Osobowych wpłynęła skarga związana z wątpliwościami co do zakresu danych umieszczonych na skierowaniu, na kontrolne badania lekarskie, wystawionym przez pracodawcę. Na wystawionym dla skarżącej przez pracodawcę skierowaniu na badania lekarskie, zamieszczono adnotację, w której jako przyczynę jej niezdolności do pracy podano zły stan psychiczny i wskazano, że zwolnienie lekarskie zostało wystawione przez lekarza psychiatrę. W adnotacji zawarto również prośbę o skierowanie badanej na konsultację psychologiczną lub psychiatryczną. Skarżąca zażądała usunięcia wskazanych danych oraz wniosła skargę do organu nadzorczego.
2) Stanowisko pracodawcy
Pracodawca, spółka z sektora medycznego, tłumaczyła, że skarżąca z własnej inicjatywy informowała go z jakiego rodzaju leczenia specjalistycznego korzysta, a zamieszczenie tego rodzaju adnotacji było uzasadnione rodzajem zadań i zakresem odpowiedzialności związanych z zajmowanym przez nią stanowiskiem.
3) Stanowisko Prezesa UODO
Organ nadzorczy uznał, że zakres danych, który należy wskazać w treści skierowania nie obejmuje informacji o stanie zdrowia (w tym o stanie zdrowia psychicznego), a dane dotyczące rodzaju badań profilaktycznych są nadmiarowe dla pracodawcy, do przetwarzania których nie jest uprawniony. Przepisy nie umożliwiają bowiem pracodawcy weryfikacji rodzaju przeprowadzanych badań czy ich wyników i zezwalają tylko na wydanie pracodawcy zaświadczenia o braku przeciwwskazań lub też o przeciwwskazaniach zdrowotnych danego pracownika do pracy na określonym stanowisku. Tym samym organ nadzorczy uznał, że działanie spółki polegające na umieszczeniu kwestionowanych przez skarżącą adnotacji na drukach skierowań nie znajdowało uzasadnienia w przepisach RODO i stanowiło naruszenie art. 9 ust.2 RODO w zw. z art. 5 ust.1 lit. a RODO. UODO udzielił administratorowi karę upomnienia za powyższe naruszenie.
- Konsekwencje praktyczne
Powyższe stanowisko Prezesa UODO i brak możliwości umieszczania przez pracodawcę na skierowaniu na badania lekarskie, informacji sygnalizujących lekarzowi medycyny pracy okoliczności istotnych z punktu widzenia pracodawcy, może w praktyce prowadzić do naruszenia zasad bezpieczeństwa w miejscu pracy, czy sytuacji ryzykownych zarówno dla pracodawcy, pracownika, jak i jego współpracowników. Z jednej strony dane o stanie zdrowia są danymi szczególnie chronionymi i dodatkowo taka adnotacja może zostać odebrana jako sugerowanie lekarzowi medycyny pracy wydania zaświadczenia o określonej treści. Z drugiej jednak strony należy zważyć, czy bezpieczeństwo pracodawcy, współpracowników i przede wszystkim samego pracownika nie są istotniejsze, zwłaszcza w sytuacji, w której katalog odbiorców takiej adnotacji jest ściśle ograniczony: pracodawca i lekarz medycyny pracy (który dodatkowo zobowiązany jest przecież do zachowania tajemnicy lekarskiej). Mając powyższe na uwadze, wśród praktyków prawa pracy pojawiają się głosy, że takie stanowisko Prezesa UODO można uznać za nieco zbyt rygorystyczne.
W razie potrzeby, służymy pomocą.
Zespół Kancelarii Kulczycki, Puławska s. c.